Çoklu baroya karşı ve temsilde adaletsizliği vurgulayan İstanbul Barosu yeni lider adayı Filiz Saraç, adaletsiz gördüğü kararlara muhalefet şerhi koyduğunu ve karşı çıktığını, Avukatlık mesleğinin ve meslektaşlarının yanında yer aldığını belirtiyor…
Toplumsal davalarda da yurttaşların yanında olduğunu belirten Av. Filiz Saraç, deneyimle gençliği buluşturmayı hedeflediğini ve bilhassa genç avukatlar için bir çok projeyi hayata geçireceğini vurguluyor. Av. Filiz Saraç Odatv’ye konuştu.
Sayın Saraç, 144 yıllık bir geçmişe sahip İstanbul Barosu’na bakanlığına talip oldunuz. Sizi biraz daha yakından tanıyabilir miyiz?
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunuyum. 32 yıldır kesintisiz olarak özgür avukatlık yapıyorum. İstanbul Barosu’nda sırası ile İdare Şurası Üyeliği, Genel Sekreter ve Lider Yardımcılığı, Türkiye Barolar Birliği’nde İdare Heyeti Üyeliği vazifelerinde bulundum. Staj Eğitim Merkezi Yürütme Konseyi Üyeliği ve TBB Eğitim İstişare Şuralarında da misyon aldım. Üniversitede “Avukatlık Hukuku ve Meslek Kuralları” ve “Uygulamalı Hukuk, Kurgusal Dava” dersleri verdim.
İstanbul Barosu’nda idarede bulunan Evvel Prensip Çağdaş Avukatlar Kümesi (Önce Unsur ÇAG)’nun kurucularındanım. Nisan ayında yapılan ön seçimi kazanarak lider adayı oldum. Köy Enstitüsü kökenli öğretmen bir babanın kızıyım.
EN BÜYÜK AMACIM
Çok genç yaştan itibaren Baro ile ilgiliyim, farklı noktalarda birçok vazifede bulundum. Bu da çok sayıda meslektaşımı tanımamı sağladı. Yaptığım misyonlarda ülkemizin ve dünyanın birçok yerinde farklı kültürleri, meslektaşlarımızı tanıma fırsatım oldu. Yurtdışından etkinliklere gelen avukatlardan ve yurt dışı ziyaretlerimde baroların işleyişini, avukatların çalışma sistemlerini gözlemleme imkânım oldu. Meslektaşlarımla birlikte çalışmayı, üretmeyi seviyorum. Ülkemiz ve mesleğimiz için birlikte yapabileceğimiz ve başarabileceğimiz çok iş olduğuna inanıyorum. Değişime ve kendimizi yenilemek gerektiğine inanıyorum. Bunu yaparken geçmişin deneyimini, tüm misyon yapmış meslektaşların tecrübelerini önemsiyorum. Geleceğin avukatlık mesleğini ise geleceğin sahibi olan ve bugün Baromuzun büyük kısmını oluşturan gençlerle şekillendirmemiz gerektiğine inanıyorum. İstanbul Barosu’nda deneyim ve gençliği buluşturmak en büyük gayem.
ÇOKLU BARO DAYATMASI
Büyük yansılara neden olan ‘Çoklu Baro’ya karşı verilen çabada de sizi ön safta görmüştük…
“Çoklu Baro” bir dayatmadır. Barolar siyasi iktidarların hukuk ofisleri değildir. TBB Kurucu Lideri Prof. Dr. Fahir Erem’in şu kelamı çok değerlidir: “Baro kanunla değişebilecek bir kuruluş değildir. Bu alışılmış hukuktan gelen bir kurumdur. Bu prestijle istiklali kuraldır. İstiklali yok ise Baro da yok demektir. Baro kutsal müdafaa hakkına bağlıdır. Baro müstakil değil ise müdafaa hakkı ölmüştür.” Bağımsızlık, Barolar ve Avukatlar için vazgeçilmezdir.
Avukatlar bu bölünmeye reaksiyon vermişlerdir. Gerçekten bugün numaralı barolar kurulup kurulamadıklarına ait hukuksal belirsizlik içinde oldukları üzere, üye sayısı külfeti içindedirler. Kamu avukatlarına yapılan baskılar gündemdedir. Yapılan açıklamalar da numaralı baroların bağımsız olmadığını bir kere daha göstermiştir.
Halen İsimli Yardım için getirilen düzenlemede olduğu üzere, her 5 bin nüfus için tespit edilecek puanı üye sayısı katbekat fazla İstanbul Barosu ile numaralı Baro ortasında eşit bölüştürülmesi Anayasa’nın 10. unsurunda düzenlenen “eşitlik” prensibine açıkça alışılmamış bir düzenlemelerdir. Çoklu Baro sistemini ayakta tutmak için uğraşlardır. Bu eforlar boşunadır. İstanbul Barosu Genel Sekreteri olduğum periyotta 125. yılında İstanbul Barosu Belgeseli’nin koordinatörlüğünü yapmıştım. Çok sayıda genç meslektaşımla yaptığımız bu çalışmada bir kere daha görmüştük ki; Baronun tarihinin ve saygınlığının temelinde hak ihlali kimden gelirse gelsin uğraş etme ve boyun eğmeme kararlılığı vardır. Bu tarihi misyonu nedeni ile İstanbul Barosu’na numaralı baro kabul ettirmek mümkün olmamış ve olmayacaktır.
TBB İdare Kurulu’nda misyonum sırasında da ‘çoklu Baro’ya karşı 4 TBB yöneticisi arkadaşımızla birlikte direndim. Karşı oylarımızı kamuoyunu da açıkladık. Ankara’ya yürüyen Baro Liderlerimizin meşakkat ile karşılaşabileceklerini düşündüğüm için bir gece evvel İstanbul’dan geldim ve o sabah karşıladım. Önlerine kurulan barikatta yanlarında oldum. Tarihi bir gayret verildi ve bu çabada Baro Liderlerimizle omuz omuza olmaktan onur duyuyorum. Bu yanlışlı düzenlemelerin parlamenter sisteme geçilmesiyle kaldırılacağını düşünmekteyim.
KADER DEMEK KOLAYCILIK
Karadeniz’de birçok vilayetimizde sel felaketleri yaşandı. Büyük ziyanlar meydana geldi. Afetlerle ilgili hususlarda yurttaşların yanında yer aldığınızı yazılı ve görsel basından da biliyoruz. Burada bir parantez açıp toplumsal sorunlara ait verdiğiniz hak ve hukuk çabalarından bahsedebilir misiniz?
Karadeniz bölgemizde yaşanan sel felaketi nedeniyle yurttaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Yöneticilerin selin afete yol açmasını engellemeyip sonra da ‘kader’ demeleri kolaycılıktır. Afet doğan ziyanlı sonucun ismidir. Ziyanlı sonuçların doğmaması, afete dönüşmemesi öncesinde alınması gereken önlemlerle sağlanabilir.
17 Ağustos Zelzelesinde 9 yıllık bir avukattım. Herkes üzere beni de derinden üzmüştü. Tekrar tıpkı acıların yaşanmaması için ‘hukukçular ne yapabilir?’ diye düşündüm. Bu süreçte 198 vefat ile en çok can kaybının yaşandığı evrakta depremzedelerin avukatlığını yaptım. Uzun yıllar davayı takipte hedefim; sorumlular belirlenirse bir daha tıpkı ihmallerin yaşanmayacağına dair umudumdu. 2015 yılında karara bağlanan ‘Özel X Türkiye davası’ olarak bilinen bu dava için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)’ne başvurduk. Hak ihlali kararı verildi. “Sağlıklı etrafta hayat hakkına” ait bu karar AİHM’de afetlerdeki kriter kararlardan ve sarsıntı ile ilgili birinci karar oldu. Bilhassa Yönetimin afetlerin önlenmesinde seyirci kalamayacağı, afet öncesinde önlenmesine yönelik gerekli tedbirlerin alınmasına ait dikkat alımlı taraflar içermekteydi.
Afet konusunun hukuk alanında bilinmemesi, gelişmemesi nedeniyle belgeyi savunabilmek için mevzu üzerine çalışmalar yaptım. Acil Durum ve Afet İdaresi kısmını bitirdim. Yüksek lisans tezim ‘Ceza hukukunda bina çökmeleri’ydi. Kitap olarak da yayınlandı. Sonrasında sarsıntı hukukuna ait eğitim gayeli kitap çalışmam oldu. Afetler üzerine çok sayıda panel, konferans çalışmalarına katıldım. Heyelanlar,seller konusunda çalışmalarım oldu. Baro ismine da Bingöl sarsıntısı, Elazığ zelzelesi, Pamukova tren kazası dahil misal bahislerde yerinde tespit ve incelemelerde bulundum.
Yakın vakitte kurucusu ve Onursal Lideri olduğum Kamu Faydasını Savunma Derneği olarak Düzce seline ait kabahat duyurularında bulunduk. Yakacık’ta İstanbul’un akciğerleri olarak bilinen Aydos Ormanlarının imara açılmasına karşı açtığımız davada imar planı iptal edildi ve geçtiğimiz ay karar Danıştay’dan geçerek onandı.
Kaz Dağları’nda madenlerin açılmasına ait Barolarımızın yaptığı yürüyüşte vardım.
Temel haklarla ilgili mevzularda gerek yüksek lisans seviyesinde gerek TBB nezdinde ‘Anayasa Ferdî Müracaat Projesi’ kapsamındaki TBB ismine Barolar nezdindeki çalışmaları yürüttüm.
Avukatlık Kanunu’nda Baroların insan haklarına işlerlik kazandırmalarına ait misyonları bulunmaktadır. Afete açık ülkemizde bugünde yeşil her yerde katledilmekte, plânsız yerleşme ile insan canı hiçe sayılmaktadır. Yeni periyotta Baromuzda “sağlıklı etrafta hayat hakkı”nın daha da geliştirilerek çalışmalar yapılmasının, etraf avukatlarının sayısının artırılmasının teşvik edilmesi gerektiğine inanıyorum.
KADIN CİNAYETLERİ İLETİSİ
-Şiddet olaylarının toplumda giderek arttığı görülüyor. Hem bayana yönelik şiddet hem de çeşitli meslek kümelerine ve avukatlara yönelik şiddet artıyor…
Şiddet toplumsal kanayan bir yara. Şiddet olağan karşılanabilecek bir olgu değildir. Bunun için de evvel ülkeyi yönetenlerin telaffuz ve aksiyonlarının şiddeti özendirmeyecek halde olması gerekir. Bayana karşı şiddetin önlenmesi için siyasi irade ve faal uygulama gerekli. Bunu yapmak bir yana uygulamada uzaklaştırma kararlarının mühleti kısıtlandı. Bayan cinayetleri daima gündemde lakin şiddetin önlenmesinde bir rehber olan İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıldı. Danıştay’daki birinci duruşmasına da katıldım. Ülkenin dört bir yanından gelen STK’lar, her görüşten bayanlarımız tek sesti.
Yasal mevzuat ve bunu bilmek de yetmiyor. Diyarbakır’da eşi tarafından öldürülen meslektaşımız Av. Müzeyyen Boylu’nun duruşmalarına da katıldım. Merhum meslektaşımız olaydan evvel uzaklaştırma kararlarını almış, ilgili mercilere başvurmuştu. Tuzla’da katledilen Av. Dilara Yıldız meslektaşımız da emsal biçimde son ana kadar tehlikenin farkında olunan olaylardı. Bayan cinayetlerinde ve şiddetin önlenmesinde olaydan evvel uygulanan önlemler faal nitelikte olmalıdır.
Öte yandan polis şiddeti ile beli sakatlanan meslektaşımız Av. Zeycan Balcı’nın da 2016 yılından beri davasının karara bağlanmaması, şiddet uygulayan hakkında gereken yaptırımın hala uygulanmaması da bu bahisteki duyarsızlığın, yaptırımsızlığın farklı bir örneğidir.
AVUKATLARA SALDIRILAR
Meslektaşlarımıza yönelik akınlarda yargı organlarının gerekli hassasiyeti göstermemelerini kabul edilemez buluyorum. Meslektaşlarımızı akınlara karşı korumak yönetimin vazifesidir. Haciz araçlarında polis bulundurulmak zorundadır. Hakim ve savcıların kendilerine yapılan taarruzlarda gösterdikleri hassasiyeti kimi vakit meslektaşlarımız için göstermemelerini kabul edilemez buluyorum. Herkesin avukata şiddet gösterildiğinde bunun ağır yaptırımları olacağını, avukatın hasım olmayıp misyonunu yaptığını bileceği, avukata dokunmayı aklının ucundan bile geçiremeyeceği bir sistem, anlayış hayata geçirilmek zorundadır.
2021 yılında haciz süreci sırasında şehid edilen Meslektaşımız Av. Ersin Arslan’ın Gebze’deki duruşmalarına TBB ismine katıldım. TBB’deki misyonumun bitmesinden sonra da yakın vakitte ailesini ziyarete gittim. 26 yaşında hayattan koparılan meslektaşım ve ailesinin acısını tekrar hissettim.
Avukatların ofislerinde her gün şiddet mağdurları için ferdi mesleksel çaba verdiklerini, avukatlık mesleğini faal yapan biri olarak biliyorum. Bu uğraşların daha geniş kapsamda biraraya getirilmesine yönelik çalışmaları artırmalıyız. Baro Lideri seçilmem halinde, mağduru kimi vakit meslektaşlarımızda olan ve ülkemizde gitgide artan şiddet sarmalının kalkması yolunda, bu çabayı tüm meslektaşlarımızla omuz omuza yükseltmek ve genişletmek için gayret sarfedeceğim.
GEZİ DAVASI KARARI SİYASİ
Ülkemizde bilhassa son devirde yargıya olan itimadın azaldığı görülüyor. Yargı bağımsızlığı ve yargıya inanç konusunda neler söylemek istersiniz?
Hukuk devletinin en değerli ögelerinden biri yargı bağımsızlığıdır. Bağımsız yargı, toplumda adalet hissini sağlar. Bu da demokrasinin olmazsa olmaz şartıdır. Yargıya inanç ve adil yargılanma; parlamenter bir sistemin varlığını gerektirir. Kuvvetler ayrılığının güçlü bir biçimde uygulanması gerekir.
Liyakate nazaran hakim ve savcı alımının yapılmadığı, mülakatlarda kontrole imkan verecek halde yapılmadığı; HSK Liderinin hala Adalet Bakanı ve Müsteşarı olduğu sistemde yargı bağımsızlığından kelam edemezsiniz. Hakikaten bugün adil yargılanma en çok ihlal edilen temel haktır. Bir müddet evvel Seyahat davası karara çıktı. Kararın tüzel değil, siyasi olması tüm vicdanları rahatsız etti. Hakikaten muhalefet şerhi koyan hakimin yeri değiştirildi. Bu süreçte cezaevinde iki sefer ziyaretine gittiğim meslektaşlarımızdan Av. Can Atalay’ın da ortalarında bulunduğu sanıkların yargılandığı davada verilen kararda, adil yargılanmanın olmadığına dair genel kanı hukuk devletinden süratle uzaklaştığımızı gösteriyor.
Öte yandan ÇYDD’ye karşı kurulan FETÖ kumpasında rol alanların yargılandığı dava için birkaç gün evvel Silivri’deydim. Bu derneğin tıpkı vakitte Maltepe Şubesi Onur Konseyi Üyesiyim. Dün adil yargılamayanların bugün yargılanıyor olmaları, aslında adil yargılanmaya ait üniversal unsurlardan yargının asla vazgeçmemesi gerektiğini göstermektedir.
Tarafsız ve bağımsız bir yargı için öncelikle ülkeyi yönetenlerin, hukuk devletine, hukukun üstünlüğüne inanan ve bunu içselleştiren bireyler olmaları gerekir. Hâkim ve savcılar siyasi iradeden bağımsız karar verebilmeli, bu bağımsızlık yasal düzenleme ve uygulama ile garanti altına alınmalıdır.
GENÇ AVUKATLAR UMUTSUZ
Yargı sisteminde hak gayretini veren öncelikle avukatlardır. İşte bu sebeple yargının muteber hale gelmesi, avukatın saygınlığının arttırılması ve avukatlık mesleğinin problemlerinin çözülmesi gerekmektedir. Yargısına güvenilmeyen bir ülkede maalesef demokrasinin ve insan haklarının varlığından kelam etmek de zordur. Sayıları daima artan hukuk fakülteleri, avukatsız savunma isteyen anlayış, iş alanlarının genişletilmemesi, ekonomik ve toplumsal zorluklar bilhassa genç avukatların geleceğe dair umutlarını yitirmesine neden oluyor. Genç meslektaşlarımızın intihar haberlerini duymak bizleri derinden yaralıyor, üzüyor. Stajyer ve genç avukatlarımızın ekonomik ve toplumsal meselelerine bir an evvel tahlil bulunmalıdır. Önceliğimiz ve taleplerimiz bu istikamette olacaktır.
HEDEF GÜÇLÜ BARO
56 bin üyesi bulunan İstanbul Barosu’nun başkanlığı güç bir misyon değil mi?
Bu sıkıntı fakat son derece onurlu bir misyon. Meslektaşlarımla üreteceğimiz yeni fikirleri düşünmek ve bunları yapacak olmak niyeti beni heyecanlandırıyor. Bu kadar büyük bir yapının yanlışsız tertibini sağlamak ve her bir meslektaşı güç ve ilgi alanlarına nazaran yönlendirebilmek, meslek ve meslektaş için maksatlar koyarak birlikte yürümek gerektiğine inanıyorum. Yıllardır bir ortada olduğum meslektaşlarımı seviyorum ve inanıyorum. Daima yanlarında hissedecekleri güçlü bir Baro gayemiz. Mesleğin saygınlığını sağlamak, işlerini yaparken hak ettikleri saygıyı görmelerini temin etmek, yönetmeye talip olanların meslektaşlarımıza borcudur. Ancak bunun tüm meslektaşlarımızla birlikte yapılabileceğine, bu nedenle meslektaşlarımızın Baro’daki faaliyetlere daha fazla katılmalarını sağlayacak tahlilleri sunmak gerektiğine inanıyorum. Son Genel Heyet seçimlerine iştirakin düşüklüğü bu taraftaki sorunun öbür bir göstergesidir.
Zaman değişiyor ve Baro’nun gelişen dünyaya nazaran, Avukatlık mesleğinin saygınlığı ve gücü de artırılarak şekillenmesi gerektiği bir gerçek. Mesleği seçmemde tesirli olan, staj yaptığım merhum Av. İsmet Özkan’a hukuk fakültesini seçmeden evvel hukukçu olmak istediğimi söylediğimde, “Hukuk her kapıyı açan anahtardır” demişti. Dünyada ve ülkemizde çok şey değişti, fakat hukuk alanı için bu kelam bence değişmedi. Vakit geçtikçe bu kelamın haklılığını yaşayarak gördüm. Hukuk fakültelerinden mezun olan hukukçuların memleketin her kademesinde çok çeşitli misyonları üstlenebileceklerini ve katkı sundukları her işin daha düzgün ve ciddiyetle yapılacağını düşünüyorum. Bu noktada Avukatların iş alanlarının genişletilmesine yönelik düzenlemeler ve uygulamaların da gerektiğini belirtmek istiyorum.
ATATÜRK VE CUMHURİYET
Geleceğin projelerini, geleceği inşa edecek genç meslektaşlarımla plânlamak ve yapmak istiyorum. Bugün bir bayan avukat olarak misyon yapabiliyor ve meslek örgütümde bir yerlere talip olabiliyorsam, Büyük Başkanımız Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in kazanımları sayesindedir.
Kendimi Cumhuriyetimize karşı borçlu hissediyorum. Kurumsal işleyişte ve ferdi olarak hassas olduğum kırmızı çizgilerim var. Aslında bu Lider adayı olduğum Evvel Prensip Çağdaş Avukatlar Grubu’nun da kırmızı çizgileridir; gericilik ve bölücülüğe karşı durmak!
Hedefim çok çalışarak ve tüm meslektaşlarımla mesleği ve meslektaşı ileriye taşımak, mesleğe hak ettiği saygınlığı kazandırmak, meslektaşın yanında ve ilişkin hissettiği güçlü Baro’yu daima birlikte heyecanla yaratmaktır.