KARIN AĞRISI, MİDE BULANTISI, KUSMA, İSHAL…
Gıda zehirlenmesi bakteriler, virüsler, parazitler ve mikroorganizmalar yahut bu mikroorganizmaların oluşturduğu toksinlerin bulaştığı besinlerin sindirim sistemini etkilemesi sonucu ortaya çıkıyor. Besin zehirlenmelerinin en yaygın belirtilerinin karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, ishal ve kimi durumlarda da ateş olduğunu paylaşan Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Melih Özel, “Daha şiddetli zehirlenmelerde ise kanlı ishal, nörolojik belirtiler, kas güçsüzlükleri, istikrar bozuklukları ve yaygın kas ağrıları görülebiliyor. Hafif belirtilerde birden fazla kere 1-2 günde tabiatıyla geçen besin zehirlenmeleri, bazen de berbat seyredip tedavi gereksinimiyle doktora başvurmayı gerektirebilir” diye konuştu.
Prof. Dr. Melih Özel, besin zehirlenmelerine karşı alınabilecek tedbirleri şöyle sıraladı:
1- ÇAPRAZ BULAŞI ÖNLEMEK İÇİN BAŞKA TUTUN
Hazır besinleri çiğ yiyeceklerden başka tutun. Et ve hayvansal besinlerin hazırlanmasında kullandığınız yüzeylerin cam ya da seramik olması tahta olmasından daha yeterlidir. Tahtaları unlu mamuller ile sebzelerin hazırlanmasında tercih edebilirsiniz. Çapraz bulaşı yani ziyanlı mikroorganizmaların bir yüzeyden öteki bir yüzeye geçmesini önlemek için de hem alışveriş sırasında hem de yiyecek ve içecekleri saklarken, hatta yemek yapmak için hazırlarken kümes hayvanları, balık ve kabuklu deniz hayvanları üzere çiğ etleri zerzevat ve meyvelerden uzak tutun.
2- 20 SANİYE KURALINI UYGULAYIN
Evde besin zehirlenmesini önlemek için hepimizin alabileceği en kolay ve tesirli prosedür ellerimizi âlâ yıkamak. Yiyeceklere el sürmeden ve hazırlık işine başlamadan evvel ellerinizi ılık su ve sabunla en az 20 saniye mühletle yıkayın. Benzeri halde mutfak eşyaları ile besin hazırlama yüzeylerinin de pak ve denetimli olması kıymetli. Bulaşıkların, kesme tahtalarının ve yemek hazırlamak için kullanılan öbür yüzeylerin sıcak, sabunlu suyla yıkanması uygundur.
3- PİŞİRME KURALLARINI CİDDİYE ALIN
Yiyecekleri hazırlarken pişirme kurallarına sıkıca uyun, hazırladığınız yemeklere nazaran uygun sıcaklıkları hakikat seçtiğinizden emin olun ve gereğince pişmelerini sağlayın.
4- BESİNLERİ ÇÖZDÜRDÜKTEN SONRA YİNE DONDURMAYIN
Bozulabilecek besinleri süratlice soğutun ya da dondurun. Dondurulmuş yiyecekleri çözerken oda sıcaklığında bekletmek yerine, buzdolabını kullanın. Ya da fırınların “buz çözme” seçeneğini kullanarak çözdürün ve sonrasında çabucak pişirin. Ayıca, dondurulmuş besinleri çözüldükten sonra asla tekrar dondurmayın.
5- EMİN DEĞİLSENİZ ASLA TÜKETMEYİN
Eğer besinin inançlı bir biçimde saklanıp hazırlandığından, hijyen kurallarına uygun servis edildiğinden emin değilseniz asla tüketmeyin. Oda sıcaklığında çok uzun mühlet kalan yiyeceklerin, pişirilseler bile bakteri yahut toksinler içerebileceğini aklınızdan çıkarmayın.
6- RİSKLİ GRUPTAYSANIZ DAHA DİKKATLİ DAVRANIN
Küçük bebek ve çocuklar, ileri yaşta olanlar ve gebeler yani gastrointestinal direnç açısından risk taşıyan bireyler çiğ ya da az pişmiş beyaz ve kırmızı et tüketirken çok daha dikkatli olmalı. Pastörize edilmemiş meyve suları, süt ve süt eserleri de kesinlikle bu kapsamda değerlendirilmeli.