Barış ERKAYA
Dolarda zirveye sadece 24 kuruş kaldı. 20 Aralık 2021’de görülen 18.40 TL’lik dolar/TL zirvesinden bahsediyoruz. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kur Korumalı Mevduat (KKM) açıklamasını takip eden dakikalar içerisinde kimi iddialara göre kamu kuruluşlarının satışlarıyla, kimi iddialara göre ise Merkez Bankası’nın müdahaleleriyle dolar kuru hızla önce 12.61 TL’ye, ilerleyen günlerde ise 10.23 TL’ye kadar gerilemişti. İşte o günden bugüne geçen yaklaşık 8 ayda doların yükselişi neredeyse yüzde 78. Bahsini ettiğimiz dönemden bu yana Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler üç ayrı bilanço açıkladı. 2021 yıl sonu, 2022 ilk çeyrek ve 2022 ikinci çeyrek bilançoları. Şirketler açısından finansal olarak yönetilmesi oldukça zor bir dönemden bahsediyoruz. Çünkü arada uygulamaya alınan bazı yeni önlemler, ihracat gelirlerinin ayrılması gereken kısımları, yeni kredi kullanımlarının bazı nakit döviz pozisyonlarına bağlanması… Peki bu zorlu dönem şirketlerin döviz politikalarını ne kadar değiştirdi?
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin nakit döviz pozisyonlarını inceledik.
227 ŞİRKETİN DÖVİZ FAZLASI VAR
Finnet2000’den elde ettiğimiz verilere göre net döviz pozisyon fazlası bulunan şirket sayısı 227 (İlk çeyrekte 226, 2021 sonunda 228’di). Net döviz pozisyon açığı bulunan şirket sayısı ise 167 (İlk çeyrekte 175, 2021 sonundan 170’ti).
Bu şirketlerin konsolide döviz pozisyonları ikinci çeyrekte TL bazında sadece yüzde 8.55 artmış. 2021 sonuna göre ise artış yüzde 25. Aynı dönemde döviz kurundaki artışı yazının başında aktarmıştık. Bu durumda aslında reel olarak şirketler net döviz pozisyon açıklarının konsolide olarak hem 2021 sonuna göre, hem de bu yılın ilk çeyreğine göre ciddi ölçüde azaltmış durumdalar.
Bu da olası kur risklerine karşı şirketlerin daha hazırlıklı olduğunu gösteriyor. Peki şirketler bazında baktığımızda durum ne?
ASELSAN ZİRVEDE
Aselsan, net döviz pozisyon fazlası en yüksek olan borsa şirketi. Aselsan’ın net döviz fazlası 2022 ilk çeyrekte 8.9 milyar TL iken ikinci çeyrekte 11.7 milyar TL’ye çıkmış durumda. Bu da bugünkü kurla 644 milyon dolara yakın bir rakama denk düşüyor. Enka İnşaat, Türk Telekom, Enerjisa, Sabancı Holding, Koç Holding, Şişecam, GSD Holding sıralamada Aselsan’ı izleyen diğer şirketler. Oransal olarak döviz pozisyon fazlasını en çok artıran şirket Yayla Enerji. Ersan Alışveriş Hizmetleri, Oylum Gıda, Europen, Ulusoy Un, Suwen Tekstil, Başkentgaz, Güler Yatırım Holding, ARD Yazılım ve İş GSYO yüzdesel olarak en çok döviz fazlası artışı gerçekleştiren şirketler. Rakamsal olarak en fazla artış ise yine Aselsan’da. Sadece ikinci çeyrekte döviz fazlasındaki artış 2.8 milyar TL. Koç Holding, Türk Telekom, Tekfen, Aksa Enerji, Özak GYO, Tüpraş sıralama onu takip eden diğer şirketler.
DÖVİZ POZİSYONU DEĞİŞENLERE DİKKAT!
Döviz fazlası en çok azalan şirketlere baktığımızda ise sıralama şu şekilde: Sabancı Holding, Doğan Holding, Şişecam, Doğuş Otomotiv, Enerjisa, Kiler GYO, Aydem Yenilenebilir Enerji ve Kiler Holding.
İlk çeyrekte döviz açık pozisyonu verirken ikinci çeyrekte döviz fazlasına dönen şirketler arasında dikkat çekenler ise Edip İplik, Arçelik, Reysaş, Yayla Agro Gıda, Klimasan, Reysaş GYO, MLP Sağlık, Yataş, Birleşim Mühendislik, PlastkartGalatawind, Teknosa gibi örnekler sayılabilir. İlk çeyrekte artı döviz pozisyonundayken ikinci çeyrekte eksiye geçen şirketler arasında ise Aksa Akrilik, Koray GYO, Tuğçelik, Esenboğa Enerji, Naturel Enerji, Alarko Holding, Denge Yatırım Holding, Kartal Yenilenebilir Enerji, Margün Enerji gibi örnekler yer alıyor.