Moskova idaresinin tahıl mutabakatından tek taraflı çekilmesini takip eden süreçte, Karadeniz adım adım savaşın yeni bir cephesi haline gelirken, Ukrayna’nın evvelki gün yayımladığı NAVTEX (deniz seyir ikazı) ile tehlikeli sulara dönüştü. Geçen hafta içinde Rusya’ya ilişkin bir savaş ve bir ticari tankeri vuran Ukrayna, Karadeniz’in tüm kuzey kıyıları hakkında NAVTEX yayımlarayak bölgeyi “tehlikeli” ilan etti. Rusya da tahıl muahedesinden çıktıktan bir gün sonra 19 Temmuz tarihinde misal NAVTEX’i Ukrayna limanlarının bulunduğu bölge için yayımlamıştı.
6 LİMAN İÇİN UYARI
2 Ağustos’ta bir Rus savaş gemisini ve 4 Ağustos’ta Rus bayraklı petrol tankerini insansız deniz araçları ile vuran Ukrayna, 4 Ağustos’tan itibaren geçerli olmak üzere NAVTEX uyarısı yayınladı. Denizcilik bilgilendirme sistemine ulaştırılan Ukrayna’nın duyurusunda, Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki 6 limanı Anapa, Novorosiysk, Gelincik, Tuapse, Soçi ve Tamani “hayati tehlike ihtiva eden bölgeler” olarak gösterildi. Duyuruda, devam eden savaş nedeniyle Rusya’ya askeri materyal taşıdığından kuşku edilen ticari gemilerin Ukrayna ordusu için amaç sayılacağı vurgulandı. Ukrayna, NAVTEX’in yeni bir karar alınana kadar geçerli olmak üzere süresiz yayımlandığını açıkladı.
KİEV’DEN MİSİLLEME
Rusya emsal NAVTEX duyurusunu tahıl muahedesinden çıkmasından bir gün sonra yayımlamıştı. Duyuruda, Ukrayna limanlarına giden gemilerin ve bu gemilerde vazife yapan çalışanın can güvenliği bulunmadığı belirtilmiş, Rusya Savunma Bakanlığı Ukrayna limanlarına giden gemileri amaç sayılacağını açıklamıştı. Ukrayna’nın adımının da Rusya’nın bu duyuruyla Karadeniz sularını kendi çıkarlarına hizmet edecek biçimde kapatma gayretine misilleme olduğu belirtiliyor. İki ülkenin Karadeniz suları için yaptıkları ikaz, bilhassa ticari gemilerin güvenliğinden sorumluluğunu üstlenmeyecekleri manasına geliyor. Uzmanlar son gelişmelerle birlikte Karadeniz’deki deniz ticaretinin durma noktasına gelebileceği değerlendirmesinde bulunuyor.
BİLGİ NOTU
Navigatıonal Telex’in kısaltması olan NAVTEX, gemilere belirli bir bölgedeki mümkün tehlike, emniyet, hava rapor ve ihtarlarını otomatik olarak ileten milletlerarası haberleşme sistemi.