İzmir’de meslek odaları ve derneklerin iştirakiyle İzmir Okul Yemeği Koalisyonu kuruldu. Koalisyon ismine açıklama yapan Bircan Yalçın, “Her çocuğun temel hakkı olan sağlıklı beslenme başta siyasi iktidar olmak üzere ilgili kamu kurumlarının sorumluluğundadır. Okul çağındaki çocuklara okul yemeği programları yoluyla fiyatsız besin ve beslenme dayanağının kamu kurumlarının siyaset önceliği olması son derece ivedidir” dedi.
TMMOB Besin Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir Tabip Odası, Bir Ortada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (BAYETAV), Veli-Der İzmir Şubeleri, Çağdaş Hayatı Destekleme Derneği İzmir Şubelerinin iştirakiyle İzmir Okul Yemeği Koalisyonu kuruldu. Koalisyon üyeleri, Besin Mühendisleri Odası İzmir Şubesi’nde basın açıklaması yaptı.
Koalisyon ismine açıklamayı yapan Bircan Yalçın, her bireyin doğumundan itibaren tüm ömrü boyunca sağlıklı, kâfi ve inançlı besine erişim hakkına sahip olduğunu belirterek, bu noktada devlete büyük sorumluluklar düştüğü belirtildi. Yalçın, şunları kaydetti:
“Gün boyunca eğitim gören ve hareket halinde olan çocukların, öğlen yemeğinde kâfi seviyede kalori ve beslenme bedeli içeren besinleri tüketmesi gerekmektedir. Ulusal Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel okullar ve az da olsa birtakım devlet okullarında öğrencilere öğlen yemeği verilmesine karşın, devlet okullarının neredeyse tamamına yakınında öğlen yemeği verilmemektedir. Ülkemizde çocukların sıhhati ve geleceği üzerinde önemli ve kalıcı olumsuz tesirlere neden olan beslenme yetersizliği meselesinin çözülmesi, sağlıklı ve başarılı bir kuşağın yetişmesi için elzemdir. Her çocuğun temel hakkı olan sağlıklı beslenme başta siyasi iktidar olmak üzere ilgili kamu kurumlarının sorumluluğundadır. Okul çağındaki çocuklara okul yemeği programları yoluyla fiyatsız besin ve beslenme takviyesinin kamu kurumlarının siyaset önceliği olması son derece aceledir. Fakat uygulanan siyasetlere bakıldığında okul yemeği programlarının kamu gündeminin dışında kaldığı görülmektedir.
“Çocuklar zımnî bir tehlikeyle karşı karşıya”
Okula giderken bir poğaça, bir meyve suyu ile beslenen çocuklar bilinmeyen bir tehlikeyle karşı karşıyadır. Yetersiz beslenme yalnızca yemeğin az yenilmesi yahut hiç yenilmemesi değil, yenilen yemeğin besleyiciliğinin az olması manasına da gelmektedir. Çocukların gelişme sürecinde kalori gereksinimleri yüksektir ve daha çok protein, kalsiyum, demir üzere minerallere gereksinim duymaktadırlar. Çocukluk devrinde yetersiz beslenmeye bağlı olarak zeka geriliği, öğrenme zahmeti, görme meseleleri, diş ve dişeti sıkıntıları en sık görülebilen sıhhat problemlerindendir. Bu bağlamda, gün boyunca okulda olan çocuklara mutlak suretle fiyatsız okul yemeği ve içilebilir pak su uygulamasının acilen başlatılması ve yaygınlaştırılması gerekmektedir.
“Devlet okullarında fiyatsız beslenme birincil öncelikli sorun olarak görülmeli”
Türkiye’nin de 27 Ocak 1995 tarihinde imzaladığı Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmesi’nde de belirtildiği üzere ‘Taraf devletler, her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlaksal ve toplumsal gelişmesini sağlayacak kâfi bir hayat düzeyine hakkı olduğunu kabul eder. Ulusal durumlarına nazaran ve imkanları ölçüsünde ebeveynlerine ve çocuğun bakımını üstlenen öteki şahıslara, çocuğun bu hakkının uygulanmasında yardımcı olmak gayesiyle gerekli tedbirleri alır ve ihtiyacı olduğu takdirde bilhassa beslenme, giysi ve barınma mevzularında maddi yardım ve takviye programları uygularlar (Madde 27/1-3)’ denilmektedir. Türkiye’nin taraf olduğu mukavelenin ilgili unsuruna dayanarak, tüm kademelerdeki okullarda eğitim gören tüm çocuklarımıza ayrım yapılmaksızın fiyatsız nitelikli bir öğün yemek ve okulda geçirdikleri mühlet boyunca pak içme suyu temininin toplumsal devletin misyonu olduğunu hatırlatmaktadır. Çocuklarımız başta olmak üzere yoksullukla alakalı olarak yetersiz beslenme ve açlık sorunu yaşayan kısımlara yönelik bir ‘kamusal destek-dayanışma programı’ ivedilikle uygulamaya konulmalıdır. Bu nedenle başta siyasi iktidar olmak üzere tüm bileşenler, yetersiz beslenme ile uğraşta sorumluluk almalı ve devlet okullarında fiyatsız beslenme birincil öncelikli sıkıntı olarak görülmelidir.
“İktidar üzerinde baskı oluşturmak emeliyle kuruldu”
Geçtiğimiz yıllarda, okullarda bir öğün fiyatsız ve sağlıklı yemek için ısrarlı talepler sonuç vermiş ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ana sınıflarına fiyatsız yemek verilmesi programa alınmasına karşın, bu uygulama yalnızca bir devir uygulandıktan sonra, 6 Şubat 2023’deki zelzele sonrasında zelzele bölgesindeki okullar dışında kaldırılmıştır. Tüm bunlardan ötürü, siyasi iktidar üzerinde baskı oluşturmak ve okullarda bir öğün fiyatsız yemek ve içilebilir su verilmesini sağlamak emeliyle ‘Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu’ kuruldu ve 2 Mart 2024 tarihinde Ankara’da Türk Tabipler Birliği’nde yapılan bir basın açıklamasıyla koalisyonun kurulduğu kamuoyuna duyuruldu. Koalisyon TMMOB Besin Mühendisleri Odası, Türk Tabipler Birliği, Veli-Der, Çağdaş Ömrü Destekleme Derneği, Eğitim-Sen, Derin Yoksulluk Ağı, BAYETAV ve çeşitli derneklerin yanısıra hususla ilgili akademisyenler, hak savunucuları, bahis üzerinde çalışan gazetecilerden oluşmaktadır. Bizler İzmir Okul Yemeği Koalisyonunu kurduğumuzu ve çocukların sağlıklı, kâfi ve istikrarlı besine ve suya okullarda fiyatsız ulaşabilmesi için gerekli çalışmalara başladığımızı kamuoyuna duyuruyoruz.”