GSM operatörleri, bu yıl 5G ihalesiyle ilgili hazırlıkların başlamasını beklerken, Orta Vadeli Program’da (OVP), Türkiye’nin 5G’ye geçişine ait hazırlıklarda takvim 2025 yılının son çeyreği olarak belirlendi. Bir yıllık gecikmenin ülke iktisadından 120 milyar TL götüreceği hesaplanıyor.
Cumhuriyet’in haberine nazaran; Türkiye’nin “5. kuşak taşınabilir telekomünikasyon hizmeti”ne (5G) geçişi, yılan öyküsüne döndü. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, geçen ay 2026’da 5G’ye geçileceğini duyurdu. GSM operatörleri ise bu yıl 5G ihalesi ile ilgili hazırlık sürecinin başlamasını bekliyordu. Lakin 2025-2027 yıllarını kapsayan orta vadeli program’da (OVP) gördük ki, Türkiye’nin 5G’ye geçişine ait hazırlıklarda takvim 2025 yılının son çeyreği olarak belirlendi. Meğer 2022’de, devrin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, 5G ihalesinin 2023’te yapılacağını açıklamıştı.
Yüzde 12 kayıp
4G teknolojisi bugün, taşınabilir abonelikler ortasında global çapta yüzde 58’lik hisse ile en yüksek düzeyine ulaştı ve yerini 5G’ye bırakmaya hazırlanıyor. Kuzey Amerika, Avrupa ve Kuzey Doğu Asya ülkeleri başta olmak üzere, 83 ülkede 209 operatör 5G’yi kullanıyor. 2027’ye gelindiğinde 5G’nin global çapta taşınabilir abonelikler ortasında birinci olacağı öngörülüyor. Türkiye’de ise yüzde 93’ünü 4.5G abonelerinin oluşturduğu toplam 87 milyon taşınabilir abonelik mevcut. Vodafone ve Deloitte’nin “5G teknolojisinin Türkiye için ekonomik ve toplumsal yararları, 2022” raporundaki varsayımlara nazaran bu alanda gecikme, yıllık 120 milyar TL (9 milyar dolar) kıymetinde ekonomik aktiviteden yoksun kalmaya neden mahrum. Buna nazaran 5G’nin teknolojik döngüsünde elde edilecek 1 trilyon liralık aktivitenin yüzde 12’si kaybedilebilir.
Raporda şöyle saptamalar da yer alıyor:
“Teknolojik gelişmelerden geri kalmanın rekabetçilik üzerinde de kalıcı tesirleri oluyor. 5G’nin gecikmesi, 5G ile gerçekleştirilebilecek sürat ve düşük gecikme mühletine muhtaçlık duyan her dalın gelişimini rakip ülkelere kıyasla baltalama, teşebbüs ekosisteminde oyun dalı üzere gelişmekte olan alanlarda girişimcilerin dünya ile rekabetini düşürme üzere riskleri beraberinde getiriyor.
Bu Türkiye’nin ilgili kesimlerdeki yabancı yatırımcılar için geri planda kalmasına ve yabancı yatırımların sağladığı finansman, teknolojik transfer ve işbirliği üzere fırsatlardan mahrum kalmasına neden olacak.
Yatırım ve hizmet harcamaları ile üretkenlik artışı sonucu oluşacak satış tesirlerinin 15 yıllık süreçte toplam 1 trilyon 47 milyar TL ekonomik aktivite artışı ve 479 milyar TL GSYH artışı sağlayacağı öngörülüyor.”