Samsun’un Bafra ilçesinde tarihin farklı devirlerinde stratejik rol oynamış Asarkale, Pontus Hükümdarı VI. Mithradates Eupator tarafından yaptırıldı.
Anadolu’da Pontus Krallığı devrindeki 56 kaleden biri olarak bilinen Asarkale’de bu yıl birinci sefer başlatılan arkeolojik hafriyatlar, hem kalenin korunması hem de gelecek jenerasyonlara aktarılması açısından ehemmiyet taşıyor.
Samsun Valiliği Yatırım İzleme ve Uyum Başkanlığı, Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Bafra Belediyesi’nin takviyesiyle yürütülen Asarkale arkeolojik hafriyatının başkanlığını, Samsun Arkeoloji Müzesi Müdürü arkeolog Kenan Sürül yürütüyor.
Yıl sonuna kadar sürmesi planlanan hafriyatlarda Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden (OMÜ) 9 öğretim üyesi ile 10 doktora ve yüksek lisans öğrencisi vazife alıyor.
Kızılırmak Deltası ve etrafında tarım alanları ağır olduğu için tarihte Asarkale’nin tarım ve ticareti denetim eden pozisyonda bulunduğunu belirten Oyarçin, şöyle konuştu:
“Çalışmalara birinci olarak kalenin mevcut kalıntılarıyla belgelenebilmesi için bitki paklığı ile başladık. Kalenin haritası, rölövesinin çıkarılması üzere çalışmaları gerçekleştirmeyi planlıyoruz. En sonunda onarım projesini hazırlayacağız. Onarım projesi hayata geçirilirse hem surların yıkılması önlenmiş olacak hem de gelecek jenerasyonlara çok hoş halde Asarkale’yi kazandırmış olacağız. Projemiz onaylanırsa kaleyi beşerler rahat formda gezebilecek. Seyahat rotasının bittiği yerde cam teras yapmayı düşünüyoruz.”
Oyarçin, Asarkale’yi hem korumak hem de hafriyatlar devam ederken turizme kazandırmak için çalıştıklarını aktararak, “Çok fazla taş var alanda. Bu taşları kalenin onarımı sırasında kullanılmak üzere kale içinde inançlı yerlere istiflemekteyiz. Etraf düzenlemesi çalışmaları kapsamında Samsun Kültür Varlıklarını Muhafaza Bölge Şurası’ndan aldığımız müsaadeyle kaleye ulaşımı kolaylaştıran basit bir toprak yol, kolay çıkış için basamaklar ve kale içinde ziyaretçilerin inançlı biçimde gezebilmesini sağlamak hedefiyle kolay gezinti yolları da yapıldı” dedi.
Yasa dışı kazılara mahzur olmak gayesiyle Bafra Belediyesi tarafından Asarkale ve etrafının güvenliğinin sağlanması için bekçi görevlendirildiğini vurgulayan Oyarçin, “Kazıda ekseriyetle Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı periyotlarına ilişkin yapıtların çıkmasını bekliyoruz. Yüzeyde Selçuklu ve Osmanlı devrine ilişkin kıymetli eserler karşımıza geldi fakat hafriyatlar ilerledikçe daha alt katmanlarda Roma ve Helenistik periyoda ilişkin gereçlerin de çıkacağını düşünüyoruz” tabirlerini kullandı.
Bölgenin seyahat rotasına girmesi için çalışma yürütülecek
İl Kültür ve Turizm Müdürü Cemal Almaz da kentte yeni bir arkeolojik hafriyat alanı olan Asarkale’de yerleşim alanları, surlar, sarnıçlar, yer altı geçitleri, basamaklı tüneller olduğuna dikkati çekerek, “Bunları gün yüzüne çıkarmak istiyoruz. Burası Anadolu’nun çok değerli medeniyet merkezlerinden biri olması hasebiyle çok kısa vakitte turizme açılacak, bölgedeki kaya mezarlarıyla seyahat rotası oluşturulacak, Samsun ve bölge turizmine katkı sağlayacaktır” diye konuştu.
Bafra Arkeoloji ve Etnografya Müzesi sorumlusu ve Asarkale kazılarında uzman müze araştırmacısı olarak misyon yapan Hasan Dikmen ise Bafra’da 1974’ten bu yana yürütülen İkiztepe hafriyatlarının devam ettiğini lisana getirdi.
İlçede ikinci olarak Asarkale arkeolojik hafriyatlarının başladığına işaret eden Dikmen, “İkiztepe kazılarında binlerce nitelikli buluntu var. Bunların birçok Samsun Müzesinde, bir kısmı Bafra Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde sergileniyor. Burada yeni bir hafriyatın başlatılmasının arkeolojik buluntular kapsamında çok kıymetli olacağını ümit ediyoruz” açıklamasında bulundu.