Erdoğan geçtiğimiz hafta yeni bir bomba patlattı ve İsrail’in Türkiye’ye saldıracağını söyleyiverdi. O günden beri de bu husus ağır biçimde tartışılıyor, Erdoğan’ın kendisinin bile inanarak lisana getirmediği bir komplo teorisi üzerine uzun uzadıya tahliller yapılıyor. Velhasıl Batı cephesinde her şey birebir, yeniden Erdoğan’ın önümüze attığı bomboş mevzuları çaresizce tartışıp duruyoruz.
İsrail Türkiye’ye sahiden saldırır mı? Hayır, saldırmaz. Zira İsrail aklını peynir ekmekle yemiş bir devlet değil, tam aksine pek mantık çerçevesinde yönetilen, zalimce olsa da kendi çıkarları açısından rasyonel davranan bir ülke. İsrail’in, Türkiye üzere bölgede istikrar ögesi olan ve klâsik olarak Batı ittifakının içinde bulunan bir devlete saldırması öngörülebilir bir gelecekte kelam konusu değil. Saygıdeğer hiçbir dış siyaset analisti de esasen bunun aksini söylemiyor.
Bunu Erdoğan bilmez mi pekala? Pek natürel ki bilir. Lakin söylemek işine gelmez. Zira evvelden beri, yoz iktidarların toplumu zapturapt altına almak için kullandığı en kestirme yollardan biri endişe yaratmaktır. Bu sistemde, bilhassa ülke sonları dışındaki bir aktöre dikkat çekilir, onun ne kadar tehlikeli olduğu algısı yaratılmaya çalışılır ve ondan korunmak için toplumun güçlü önderin gerisinde hizalanması gerektiği söylenir. Çok klişe bir iştir bu.
İşin iktidar açısından öteki avantajı ise gündem değiştirmektir. Hele ki ülkede genel durum çok olumsuz ise, iktisat tabana vurmuş, işsizlik, enflasyon alıp başını gitmiş, hukuksuzluklar tavan yapmış, ülkede asayiş namına bir şey kalmamış ise iktidarı elinde tutanlar bunları konuşamayacaklarına nazaran boş gündemler yaratıp toplumu bunların peşinden sürüklemeyi alışılmış ki tercih eder.
Ancak bu taktiğin de bir son kullanım tarihi vardır. Toplumsal karşılığı olan yahut geçmişte başarılı olduğuna inanılan bir önder işler berbat gitmeye başladığında yapay gündemlerle halkı bir müddet daha oyalamayı başarabilir. Beşerler yaşadıkları sıkıntıların süreksiz olduğuna ve o başkanın bu problemleri çözebileceğine inanabilir. Ancak meselelerin kalıcı hale geldiği görülmüşse bu gündem değiştirme gayretleri da artık işe yaramaz.
İşte Türkiye’nin durumu tam da bu. Erdoğan artık halk nezdinde inandırıcılığını yitirdi ve o yüzden de bu teşebbüsleri onun iktisattaki, hukuktaki, toplumsal huzurdaki çöküş durumunu gizlemesine yaramıyor.
Ancak bu teşebbüslerin AKP açısından yeniden de bir fonksiyonu var. Şöyle ki, AKP bu bahisleri açtığında muhalefet partileri bu gündemin peşinden gidiyor ve hatta bunu daha da körükleyecek kelamlar edebiliyor. Örneğin CHP önderi Özgür Özel, Erdoğan’ın sözleri üzerine Meclis’te kapalı oturum düzenlenmesini önerebiliyor. Bu türlü bir durumda, halk AKP’nin bu gündem saptırma teşebbüslerinden illallah etmişken CHP’nin de bu telaffuzun değirmenine su taşıdığını görünce reaksiyonunu ona da yönlendirebiliyor. Yani AKP gündem değiştirme teşebbüsünde başarılı olamasa da, CHP’yi bu söyleme ortak etmek suretiyle toplumsal reaksiyonun ona da yönelmesini sağlayabiliyor ve dolaylı da olsa bu süreçten tekrar de kâr sağlayabiliyor.
O halde muhalefet açısından yapılması gereken bu hususları ciddiye dahi almamak ve toplumun gerçek gündemini vurgulamaktan bir an bile geri durmamaktır. Bu gündem de ülkedeki hayat pahalılığı, hukuksuzluk, baskı ortamı ve asayiş meseleleridir. Kurumsal muhalefet bunlar dışındaki hususlara dahil olurken iki değil on iki defa düşünmelidir. AKP’nin bu hususları açmaktaki hevesini de topluma afişe ederek onların gündem değiştirme teşebbüslerini ülkenin akut problemlerine tahlil bulma kabiliyetlerinin olmadığının bir göstergesi olarak sunmalıdır.