Anayasa Mahkemesi, Eskişehir’de 2 Haziran 2013’teki Seyahat Parkı hareketlerinde darbedilen ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybeden üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz’ın ailesinin yaptığı kişisel müracaatta hak ihlali kararı verdi.
Anayasa Mahkemesi Birinci Kısmı’nın Resmi Gazetede yer alan kararına nazaran, Seyahat Parkı olaylarının yaşandığı periyotta Eskişehir’de yapılan şovlarda sivil vatandaşların ve kolluk vazifelilerinin müdahalesi sonucu beyin kanaması geçiren, kaldırıldığı hastanede ağır bakım ünitesinde hayatını kaybeden üniversite öğrencisi Ali İsmail Korkmaz’ın ebeveyni ve kardeşleri Anayasa Mahkemesine ferdi müracaatta bulundu.
Başvurucular, şova katılan yakınlarının, kolluk vazifelileri ve sivil vatandaşlar tarafından darbedilerek öldürülmesi nedeniyle kimi haklarının ihlal edildiğini öne sürdü.
Anayasa Mahkemesi Birinci Kısmı, oy birliğiyle müracaatçıların “eziyet yasağının” ihlal edildiğine ve müracaatçılara toplam 67 bin 500 lira tazminat ödenmesine hükmetti.
Yüksek Mahkeme, eziyet yasağının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için “7 ay 15 gün mahpus cezası verilen ve hakkında kararın açıklanması geri bırakılan” sanık polis memuru H.Y. hakkında yine yargılanma yapılmak üzere kararın bir örneğinin Kayseri 3. Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine de karar verdi.
Gerekçeden
Anayasa Mahkemesinin münasebetinde, olayla ilgili soruşturma ve kovuşturmaların yapıldığı, kamu davasının açıldığı, ağır ceza mahkemesinde yürütülen yargılama ve temyiz sürecinin sonunda müracaatçıların yakınının vefatına neden olan sanıklar hakkında çeşitli mahpus cezalarına hükmedildiği hatırlatıldı.
Gerekçede, sanık polis memuru H.E’nin ise “kamu vazifelisi olarak sahip olduğu nüfuzu berbata kullanmak suretiyle silahtan sayılan copla taammüden yaralama” suçundan 7 ay 15 gün mahpus cezasıyla cezalandırılmasına ve kararın açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verdiği belirtildi.
Başvurucuların HAGB kararına itiraz ettiği, ağır ceza mahkemesinin, evrak üzerinden yaptığı incelemede HAGB’ye karar verilebilmesi için gerekli yasal şartların oluştuğu gerekçesiyle itirazı reddettiği aktarıldı.
Somut olayda, “kamu vazifelisi olup güç kullanma konusunda ilgili yasalar çerçevesinde yetkisi ve vazifesi bulunan polis memurunun, memuriyet misyonunun kendisine sağladığı otoriteyi açıkça berbata kullandığı” belirtilen münasebette, “Polis memuru, kanunlar ve kurallar ile belirlenmiş güç kullanma ile ilgili misyonunu yerine getirirken hedefinden büsbütün sapmıştır.” denildi.
Derece mahkemesinin de polis memurunun sahip olduğu nüfuzu berbata kullanarak taammüden yaralama cürmünü işlediğine karar verdiği vurgulanan münasebette, “Oysa kolluk vazifelileri, vazifelerini yerine getirirken her şart altında beden bütünlüğünün dokunulmazlığı üzere temel haklara ve bilhassa insan haysiyetine hürmet göstermek ve bunları korumak zorundadır.” vurgusu yapıldı.
HAGB kurumunun, cezasızlığa yol açması nedeniyle benzeri tıptaki ihlalleri önlemedeki caydırıcılığı sağlayamadığı aktarılan münasebette, “HAGB kararı verilmesi, makûs muamele fiillerine karışan kamu görevlilerine müsamahayla yaklaşıldığı izlenimini uyandırmaktadır. Bu durum ise bu çeşit fiillere eğilimli vazifelileri cesaretlendirebilecektir.” denildi.
Somut olayda, polis memurunun sabit görülen cürmünden ötürü disiplin istikametinden bir soruşturmaya tabi kılınmamasının da oluşan cezasızlığın tesirini daha da ağırlaştırdığı aktarılan münasebette, şu değerlendirmeler yapıldı:
“Tüm bu konular, makûs muamelenin güzel görülmediği inancının zayıflamasına yol açmaktadır. Bu çeşit uygulamalar özelde mağdurlarda, genelde ise kamuoyunda mahkemeler ile yetkili makamların bireyleri berbat muameleye karşı muhafaza emeliyle yerine getirmeleri gereken ve bu nedenle de kritik bir değeri olan rollerini yerine getirmemeleri nedeniyle kamu vazifelilerinin fiili dokunulmazlıktan yararlanarak bireylerin haklarını istismar etmelerinin mümkün olabildiği bir ortamın oluştuğu intibasını yaratmakta, hukuk devleti ile adalete olan itimat ve inancı açıkça zedelemektedir.”