Dünyada yaklaşık 190 milyon bayanı yakından ilgilendiren endometriozis özelikle üreme çağındaki bayanlarda ortaya çıkan hayli değerli bir sorun. Ağrı ve infertiliteyle kendini gösteren bu sorunun görülme sıklığının da giderek arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Erkut Attar, “Çevresel şartlar, kent ömrü, sıhhatsiz besin ve beslenmeyle birlikte, teşhis usullerinin geliştirilmesi ve kolaylaşması son vakitlerde endometriozis hastalarında artışa neden oldu” diye konuştu.
“ENDOMETRİOZİS ÖBÜR HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR”
Endometriozisin diğer hastalıkların habercisi olabileceğini tabir eden Prof. Dr. Attar, “Bunun aksisi de olabilir. Endometriozisle bir arada sık görülen öteki hastalıklar varsa endometriozis de akla gelmelidir. Endometriozisin huzursuzuz barsak sendromu (IBS), migren, interstisiyel sistit (IC), fibromyalji, vulvodini, derin disparoni, uyku bozuklukları ve depresyon yahut anksiyete üzere osikolojik problemlerin dışında sıtma ve alerjik hastalıklarla birlikte görülebilmekte olduğuna dikkat çeken Prof. Attar endometriozis olgularında kalp damar hastalıklarında da artış olabileceğine işaret etti. Yani bu hastalıkların varlığı endometriozis habercisi olabilirken, endometriozis de bahsettiğimiz bu kronik hastalıklara neden olabilir” diye konuştu.
“HASTALARIN YAKLAŞIK YÜZDE 30’UNDA İNFERTİLİTE GÖRÜLÜR”
Endometriozis hastalarında infertilitenin iki ana bulgudan biri olduğunu anlatan Prof. Dr. Erkut Attar, “Bu hastaların yaklaşık yüzde 30’unda kısırlık görülür. Yani 10 endometriozis hastasından üçünü tabibe getiren neden kısırlık sorunu olmaktadır” dedi.
Prof. Dr. Erkut Attar’ın verdiği bilgiye nazaran endometriozisin ana semptomlarından oburu ise kronik ağrı. Bilhassa son yıllarda hastalığın giderek daha uygun tanınmasıyla birlikte endometriozisin başka ağrı sendromlarına da yol açabileceğini söyleyen Prof. Dr. Erkut Attar, kelamlarına şöyle devam etti:
“Eğer bir bayan 6 ay boyunca daima bir ağrı çekiyor yahut daima adet ağrısıyla bize geliyorsa burada endometriozis düşünülür. Lakin endometriozis de ağrının döngüsel değil de kronik olması en değerli farklılıktır. Bu hastalarda ağrı orta vermeksizin en az üç yahut altı ay boyunca her adet devrinde yaşanır, ortada boşluk olmaz. Bununla birlikte endometriozis ağrıları çoğunlukla şiddetlidir. Bilhassa bir yere lokalize değildir, yani hasta karın içerisinde yaygın bir ağrı vardır ve lokalize olmadığı içinde ağrının yerini tam olarak saptamak da güçtür.”
“KRONİK HASTALIKLARIN VARLIĞI AĞRININ ŞİDDETİNİ VE YAYGINLIĞINI ARTIRIR”
Endometriozisin 4 evre olduğunu ve bazen en ağır evresinde dahi hastada ağrının görülmeyebildiğini hatırlatan Prof. Dr. Attar, “İşin enteresan tarafı da budur. Neden birtakım hastalarda ağrı olurken kimilerinde görülmediği ise hala araştırılan bir mevzu. Zira birtakım hastalarda hastalığın erken meskenlerinde bile çok şiddetli sancılar yaşanabilir. Bunun yanında endometriozise öbür kronik ağrı sendromları yahut ruhsal problemler da eklenirse beslenme ile ilgili olarak da ortaya çıkabilen karında şişkinlik, gaz sancıları üzere mide barsak sıkıntıları, başka taraftan sık sistitler, sidik torbası üzerinde yaygın ağrı, ilgi sırasında ağrı, bağ olmaksızın vajinada vulva da olan ağrılar yahut fibromiyalji dediğimiz bedenin her tarafında olan ağrılar endometriozisin bulguları ortasında yer alabilir.”
“HASTAYI BİR BÜTÜN HALİNDE TEDAVİ ETMEK GEREKİR”
Endometirozisin kimi kronik hastalıklarla bir arada görülebildiği için bu hastalıkların da teşhisini koymanın tedavide de son derece değerli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Erkut Attar, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu bayanlarda bazen mide-bağırsak rahatsızlıkları ve ağrılı kronik sistit üzere öne çıkarken başka taraftan ruhsal sıkıntılar ön planda olabilir. Endometriozis hastalarında depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları üzere problemlere sık rastlanır. Münasebetiyle hastanın da komorbitide dediğimiz bu kronik hastalıklarla birlikte kıymetlendirilmesi ve tedavi edilmesi gerekir.”
Endometriozis teşhisinde laparoskopinin hala altın standart olduğunu söyleyen Prof. Dr. Erkut Attar, “Ultrason, klinik muayene ve hastadan aldığımız bilgiler bizim için ön tanıyı koydurur lakin hastalığın kesin tanısı laparoskopi dediğimiz bir süreçle konulur” dedi.
ENDOMETRİOZİS HASTALARI BEBEK SAHİBİ OLABİLİR
Endometriozis hastalarının da bebek sahibi olabileceğini lakin burada çok profesyonel bir yaklaşım gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Attar, bu noktada uygulanması gereken tedavi yaklaşımı konusunda şu bilgileri verdi:
“Endometriozisi çoklukla öteki infertilite (kısırlık) hastaları üzere tedavi etmekle birlikte bu hastaların tedavisinde cerrahinin de kıymetli bir yeri vardır. Cerrahi tedavi kararı vermeden evvel yumurtalık rezervinin çok yeterli kıymetlendirilmesi gerekir. Var olan çikolata kistleri yumurtalıklara önemli formda ziyan verebilmektedir; lakin, yanlış yapılan cerrahi tedaviler yumurtalıklara daha çok ziyan verebilmektedir. Bu istikrarın çok uygun anlaşılması ve yapılacak tedaviye buna nazaran karar verilmesi gerekir. Rezervi düşük olan bayanlardan cerrahi usule başvurmadan gebeliğin gerçekleşebilmesi için tüp bebek tekniğinden de kıymetli ölçüde faydalanmaktayız”