Havaların soğumasıyla birlikte kalp sıhhatimize da ihtimam göstermemiz gerekiyor. Kalp krizi riskinin kış aylarında arttığını belirten Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Alparslan Kılıç, soğuk havanın kalbe tesirlerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle anlattı…
Doç. Dr. Alparslan Kılıç
HANGİ SORUNLAR YAŞANIR?
Hava sıcaklığının düşmesiyle birlikte kalp, kan akışını sürdürmek ve bedenimizi sıcak tutabilmek için daha fazla çalışmak zorunda kalır. Soğuk hava kan damarlarının büzüşmesine neden olabilir. Bu durum kalp kasının gereksinimi olan oksijen ve besine ulaşmasını zorlaştırarak genel kalp sıhhatini tehlikeye atabilir. Damar içinde kanın pıhtılaşma ihtimali kışın artar. Kan basıncı ve kan kolesterol düzeyi de kış aylarında yükselebilir. Artan kolesterol ve kan basıncı kalp krizi riskini artırabilir. Yeniden kışın kardiyovasküler hastalıkların artmasının bir başka nedeni, influenza, Covid üzere viral enfeksiyonlardaki artıştır.
EN ÇOK KİMLERI TESİRLER?
Kış mevsiminde düşük sıcaklık, kirlilik ve başka faktörler kalp hastalığı riskini artırabilir. Soğuk havalarda şeker, tansiyon, kolesterol yüksekliği, böbrek yetmezliği, KOAH üzere kalp damar hastalığı için risk faktörü bulunanlar, yaşlılar, kalp damar hastalığı ve kalp kapak hastalığı olan dikkatli olmalıdır.
SABAH SAATLERİ RİSKLİ
Göğüs ağrısı, kalp krizi ve iskemik inme üzere kardiyovasküler sistemle ilgili hastalıklar kış sabahlarında daha sık görülür. Kan akışkanlığındaki değişim, gerilim hormonu kortizolün ve tansiyonun daha yüksek olması üzere pek çok faktörün tesiriyle kalp krizleri tetiklenebilir. Pek çok araştırma sabah saatlerinde meskeninin önündeki ya da arabasının camlarındaki karları temizlerken ya da işe yetişme telaşıyla hareket eden şahıslarda kalp krizi geliştiğini ortaya koymaktadır.
Kalp sorununuz olup olmadığını nasıl anlarsınız?
Tüm kalp rahatsızlıkları ikaz işaretleriyle birlikte gelmez. Rastgele bir belirti konusunda sürekli uyanık olun ve derhal tıbbi yardım alın. Aşağıdaki belirtilerden rastgele birini yaşıyorsanız çabucak denetime gidin:
– Göğüste ağrı yahut rastgele bir rahatsızlık. Lütfen göğüs ağrısını küçümsemeyin.
– Kimi beşerler kalp krizinde mide ekşimesi, hazımsızlık ve mide ağrısı yaşayabilir. Bu sıkıntıları da ciddiye alın.
– Bazen göğüs ağrısı bariz değildir, lakin omuz, sırt ve kolda ağrı mevcuttur.
– Baş dönmesi.
– Nefes darlığı ve hırıltı.
– Kalp hastasında uzun vadeli öksürük.
– Kolayca yorulma.
– Fizikî aktivite olmadan terleme.
Ne üzere tedbirler alınabilir?
– Kışın kendinizi sıcak tutmanız son derece kıymetli. Tek kesim çok kalın bir mont giymek yerine, bedenin nefes almasına müsaade verecek emici özelliği olan kıyafetler birkaç kat olacak halde giyilmelidir. Bu halde giyinmek hem bedeninizin nefes almasına hem de sıcak havanın izolasyonuna müsaade verecektir. Beden sıcaklığının kıymetli bir kısmı saçlı deriden kaybedildiğinden, başınızı kesinlikle hava değişimine müsaade verecek bir şapka ya da fularla kapatın.
– Fizikî olarak faal kalın fakat soğukta yürüyüş ya da antrenman yapmayın. Örneğin hafif aerobik, yoga, dans üzere iç yer aktiviteleri yapabilirsiniz. Kan basıncında düşme, ritimde düzelme, kiloda azalma, nefesin açılması, şeker riskinin azalması, beden direncinin artması ve en değerlisi, damar sıhhatinde düzelmeyle birlikte kalp krizi riskinin azalması nizamlı yapılan antrenmanın olumlu tesirlerinden yalnızca bazılarıdır.
– Kışın kalp hastalığı riskini artırabilecek kızarmış, yağlı, tatlı ve yüksek kolesterol içeren yiyeceklerden kaçının. Bol sıvı tüketimine itina gösterin. Lif açısından varlıklı meyve, zerzevat, yulaf, kahverengi pirinç, makarna üzere tam tahıllı yiyeceklere öncelik verin. Haftada bir porsiyon -yağlı balık da dahil olmak üzere- yağsız et tüketin. Az yağlı süt eserlerini tercih edin ve zeytinyağıyla yemek pişirin. Böylelikle çok fazla doymuş yağ tüketmekten kaçınmış olursunuz.
– Kış mevsiminde D vitamini seviyesi azalır. D vitamini eksikliği de kalp hastalığı riskini 3 kat artırır. Somon üzere yağlı balıklar, süt, tahıl eserleri, yumurta ve mantar doğal D vitamini içerir. Sistemli tüketilmeleri gerekir. Kalp hastalığınız da varsa, kış mevsiminde D vitamini değerlerinize baktırmalısınız. Doğal yoldan alınan D vitamini yetersiz kaldığında ise dışarıdan D vitamini desteği gerekebilir. Lakin, çok yüksek D vitamini düzeyleri de -başta kalp olmak üzere- bedende olumsuz tesirlere neden olabileceğinden, yalnızca hekiminiz gerekli gördüğünde kandaki düzeyinize nazaran kullanın.
– Kış aylarında artan viral enfeksiyonlar kalp yetmezliğine neden olabilir. Bilinen kalp yetmezliği olan hastalarda da hastane yatışlarına, hatta beklenmedik ölümlere yol açabilir. Gribe karşı en yeterli önlem ise aşı olmaktır. Grip aşısı yaptırmak için en uygun vakit eylül ayı ortasından ekim ayı ortasına kadar olan bir aylık vakit dilimidir. Yapılan araştırmalarda bu tarihlerde aşılanan şahıslarda kalp krizi riskinin aşılanmayanlara nazaran yaklaşık yüzde 20 daha düşük olduğu saptanmıştır.
– Şeker, tansiyon, böbrek ve damar meseleleri üzere tıbbi durumları yakından takip edin. Bu şartlar denetim edilmezse, sizi kalp rahatsızlıklarına daha yatkın hale getirir.
– Kendinizi fazla yormayın. Kalp hastasıysanız, ağır ve yorucu işlerden kaçınmaya çalışın ve iş ortalarında dinlenmek için küçük molalar verin.
– Çok alkol tüketiminden kaçının. Alkollü içecekler bedene sıcaklık hissi vermesine karşılık, beden damarlarında genişlemeye neden olup bedende ısı kaybının artmasının belirginleşmesine de sebep olabilir. Ayrıyeten, alkollüyken soğukla temasta bedenin ısı kaybı daha fazla olur. Alkol yerine su tüketin.
– Kalp rahatsızlıkları riskini artırdığı için sigarayı bırakın.
– Bedeninizi sıcak tutmak için kış aylarında ılık yiyecekler tüketin.
– Kalp hastasıysanız, ani soğuk çarpmalarını önlemek için soğuk günlerde dışarı çıkmamaya itina gösterin.