Yabancılara sorulduğunda, genel olarak kulağa hoş gelen bir dil olduğu ve Almanca, Rusça gibi sert dilleri andırdığı fakat onlara kıyasla yumuşak olduğu cevapları alınıyor. Çoğunluk “ç, ş, ü, gü, rü” gibi seslerin dikkat çektiğini, bazen de tıslama gibi seslerin çıktığını ifade ediyor.
Yabancılara sormak önemli fikir verse de o kişinin ana diline göre dilin algılanış şekli değişecektir. Ruslara, İskandinavlara sorduğunuzda kulağa hoş geldiğini söylemeleri olasıdır fakat daha yumuşak bir dili konuşanlara sorduğunuzda genellikle tam tersi bir cevap alırsınız.
Giriş paragrafındaki betimlemeler haricinde genel bir benzetme daha bulunuyor: İtalyanca ve İspanyolca kadar olmasa da Türkçenin de hızlı bir dil olduğu söyleniyor.
Yabancıların ifade ettiklerine bakılırsa kelimeler arasında pek boşluk bırakmadan konuşuyoruz. Tabii bu sizin diksiyonunuza, yörenize, eğitim seviyenize göre değişecektir. Kibar biriyle kaba birinin konuşması arasında dağlar kadar fark bulunuyor ne de olsa.
Arapçayla ortak kelime sayısı çok olduğu için bu dile benzeyip benzemediği de merak ediliyor fakat yabancıların söylediklerine göre Arapçayla Türkçe arasında bir benzerlik yok.
Peki biz de Türkçeyi bir yabancının algıladığı gibi algılayabilir miyiz? Cevap kısmen “evet”. Bu video az çok bir fikir verecektir. (Türkçe 2:31’de)
Random, anlamsız kelimelerden oluşan cümlelerle yapılan dil taklitlerini bilirsiniz; kelimeler anlamsız da olsa taklit edilen dilin ne olduğunu anlayabilirsiniz. Bu videoda Türkçe de bulunuyor. Videodaki ikili, İtalyanca, Rusça, Hintçeyi başarılı bir şekilde taklit ettikleri için Türkçe konusunda da iyi olduklarını düşünebiliriz.
Bu da başka bir YouTuber’ın çalışması. (Türkçe 1:27’de)
Bu video da birkaç dili benzer şekilde sunuyor. (Türkçe 1:03’te)
Aşina olduğumuz pek çok dil başarıyla taklit ediliyor, Türkçenin de aynı başarıyla taklit edildiğini varsayarsak kulağa bu şekilde geldiği söylenebilir.
Bir diğer yöntem ise aşağıdaki metni Google Translate vb. bir programa okutturmak.
Anlamsız kelimelerden oluşuyor fakat Türkçenin fonetiğine ve gramerine göre düzenlenmiş bir metin. Söylenenleri anlamayacağınız için Türkçenin tınısını daha rahat duyabileceksiniz. Türkçenin fonetik özelliklerine uygun olarak (büyük ve küçük ünlü uyumları, ünsüz benzeşmesi, vb.) bir bilgisayar programı tarafından rastgele üretilen sözcükler arka arkaya dizilerek oluşturuldu. Algoritma aynı zamanda Türkçedeki harf sıklığını ve bazı biçim özelliklerini de dikkate alıyor. Metni 1.25x hızla dinlemek daha iyi bir fikir verecektir.
İşte o metin:
“Çipkemde getkeketit yara sık uratsıpa yabı ap eşeşe tatkansırda san üpçe teler bar. Saka ardan tırtkamaşar. Tamgatatardaç golak ığamaşısın. Seke tas kalıdar. Ardırda kinerli gurklara tasal dokarsa sücer apar. Tatta atat teğ. Eşi disiş vini kürekmeç vasan. Ketti vosçak satıpı döslekser. Sül yilkkinse inin çece ketik daka kanlı düycütterse ikke beysildir tarçlı ay. Kandalaçka vondardak danır ike sıtsamcazı öyseğeçler viben. Epek kinetir sisim dağsa tassıbardan. Döğen yetse tiğe sişirerliğip el eğisirdi kaka idişke argın. Köm tala tucama çiskeçse köndekte seke tanıt azanma kadı çili kandanazan. Kezi art gut basın. Zakava ana çünmen tin eçten. Virtminde bansanmap kiğetsi ilk gitele sikensende tazat kede kam. Kele küngü udakan yasa arı eneşkenser. Aksala keyek zinsebe kakandata vulkkağat tinersen.
Akam kimde ensedi aktına kişeri soğa diten sutma gotarlat gıba sava darptanap kalat ayatsa atı deder ezmindi çertli artça kopağıt banda opaş. Anı sanar çanlazı çevir yeysekikenen tuvası ar etede gaklanlamısa salansıt bağaç bazda ak etike beski dağdarcan yağlısar. Tetiken çumda kalaptınsanı sıklasan tanda kaska kurdanmarsan andaştargır iri gerçsepirli isicek taysar yanadatıldak.
Akı iken oğaç sanan. Umsat barksasaç busa ala dayda öne uplanlaktılır kabak. Akkaman senlin kanlan yeditti akadır. Decet yebipetin ter dine siven ıdar. Ağsakar büçlengiğe ışından isiliğitik. Tüğlü taka siğen kursaştan donap kanığan sokak çanat seci dara ayansat ala sağdasıp erepkeren dillitiş attışkı kucan. Vıska kılksırcıpkarla ansın turpsakır uttuçta yileret tızacakı yağa üsüçse ada ör kattap örpke sen. Aydazı közenge kaka siktinden. Oca dekinlit sırdancı geysit öle vörlü taba sopundala danabap sülü ikke giyi tağa zata dasa ökketezdi kıslı öy baldaçsam bisek. Amdık kansın sasakın. Ker uğap sığak töyeç kikçen. Gult tatça denlekteğe yakla andaçtat kavak. Ötetke bensimem sildir ındar kapınsa seşi dünürdebiben kuğa yapalsalak. İdiş ükelli tupa tak. Yay datmır sallınga ağansar gal tisin. Debeke eple salasıta irdinceşkitken kağ. Yimedeş sancan alıta döçkü doğ. Büçsete kutan ansağavak sikkişe sav tunaldaç aşkana atkıkası kibi datıtlaka kezsen. Kos bavdattarla gığ donanlanda eklen. Getsevi çal bış sim.
Ursa iğit kazda etkilin sinel galınan. Tördelerde kendipekkel soşta barıtar oğa gense yananla abağış sürekken. Unu kayındak anlata gek il sirdenedirde ütün dukar eyge datındataş. Kelin ıda yerçmezlem. Yuncu kiti çeletse anmandış sala arsazgın. Yenen yarp ker. Tersikip villi anat badarsın. Us sizeş setetle evsim. Ak tilcise kondunu ekkekmin ıç yikenleği veğci eçtidep epirde belen. İsi yamdasaç sas. Töçme am tonsa kalcın. Senekmiyer etlitse diğ çiğe vıdaksa gavamdı komaşsa bataba arsa öllürsen. Tındalar andağıl sağdıkı am. Zıbatkı bünük aka enir. Soğ tekerenit iki derdelit ırada supsadamada osatanıkma züktevi gas. İke andalma ser akapkı osan asan sapan yasardaba atıkıya ala dakıpta evek çirgedi güber kışır. Sör ensirsinsen badacı kıvdalak. Keylir elser kiken kircekemlike idim. Tayıtatkar zinde avaraçtır.
Elenme tağladız daz seze kıksaklı ülütsen sile aşılda yaçtıpa dörpkep dak sakan ıda tiğ anı ses aylaza dörletkeşki tedenit dazcanca tibe kazdı kuğa tılata setetecettir tuslaktın barsa aşan. Semlen zövese ekti ıdır tedetinde kuktuktanlı al enitlen yilmerdeklerce talan üküteçmi söv semirseneçkin sanma ağla dan. Aşka zansamlam çülendi tenenge tililetteten gunla keni tatı çarsaptanı alaç galaldıdıt öketki kasırınsağa sansavalar kaza imen. Sakat ülelibindin tansat ürlen. Böştüse ım talabar. Öv kendesem tizgeçki çastıba kağazgası töye ele dağcandırana teciletildin. Ota ingerci öcün. Takı koruda alış kökmense dölen. Sakla uncat ık kağdımca siğce tıtar. Dötün tikte toçkunakaç osa detkeresite döne bıban.”
Metni dinledikten sonra Türkçenin Orta Asya çıkışlı bir dil olduğunu daha rahat hissedebiliyorsunuz.
Son bir yöntem: Türkçe bir şarkı veya bir konuşma açıp söylenenleri anlayamayacak kadar sesi kısın fakat sesi hala duyabilin. Kulağa gelen o anlamsız tını da az çok fikir verecektir.